Energetische renovaties zijn dagelijkse kost, maar toch zijn ze weinig ingeburgerd in de erfgoedsector. Beschermde gebouwen en gebouwen op de inventaris voor het onroerend erfgoed zijn minstens deels vrijgesteld van de EPB-eisen. Klassieke energiebesparende maatregelen, zoals thermische isolatie, zijn vaak moeilijker te verzoenen met de erfgoedwaarden van deze gebouwen. Bovendien vreest men ongewenste neveneffecten op lange termijn. Het gebrek aan ervaring en praktijkgefundeerde kennis vormen een belangrijke rem.

Toch biedt het energetisch optimaliseren van erfgoedgebouwen bijzondere opportuniteiten. Op individuele schaal zorgen een hoger comfort en een lagere energiefactuur voor een grotere bewoonbaarheid van het gebouw. Dit verlaagt meteen de kans op leegstand en bevordert zo een degelijk onderhoud en een goede conservatie. Ook het verbeterde binnenklimaat draagt op directe wijze bij tot de conservatie van structuren, binnenafwerking en eventuele collecties. Op bredere schaal kunnen ook deze gebouwen, mits gepaste interventies, bijdragen tot de reductie van de emissie van broeikasgassen door het volledige gebouwenpark.

Het project ErfgoedEnergieLoket wil instrumenten uitbouwen en aanbieden om deze uitdaging aan te gaan. De basisfilosofie van het project vertrekt van een holistische benadering van erfgoedgebouwen, waarbij erfgoedwaarden, energetische efficiëntie en bouwfysische aspecten steeds met elkaar in evenwicht zijn. Met als eerste doelgroep de Vlaamse restauratie-architecten, zullen de volgende middelen worden uitgewerkt: