Project omschrijving

https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/122162

Het Groot Begijnhof dateert uit de 2e helft van de 19e eeuw, en werd ontworpen volgens een plan dat refereert naar de Middeleeuwse begijnhoven. Dit begijnhof wordt gekarakteriseerd door een grote homogeniteit in de bebouwing, steevast in een sobere neogotische stijl in baksteenmetselwerk, waarbij elke woning nog een zekere individualiteit bezit door details of (gevel-)indelingen die variëren.
In de loop van het jaar 2017 werd samen met de opleiding “Erfgoedstudies” van de Universiteit Antwerpen getracht om via de meesterproef ‘Comfort in een beschermd monument met woonfunctie – Casestudie Groot Begijnhof Sint-Elisabeth in Sint-Amandsberg’ een beter inzicht te krijgen in de huidige toestand van de woningen in het begijnhof. Hierbij werd o.a. de luchtdichtheid, het binnenklimaat van de woningen en het comfort van de gebruikers van drie woningen in kaart gebracht.
De ruime woningen worden gekarakteriseerd door een thermisch comfort en energieverbruik dat niet steeds als toereikend wordt ervaren. Een belangrijke oorzaak is vanzelfsprekend de ontbrekende dakisolatie, gezien de belangrijke dakoppervlakken van groot belang in het ganse energieplaatje. Hiertoe werd reeds zoldervloerisolatie toegepast in de woningen.
Een andere belangrijke factor zijn de grote beglaasde oppervlakken. Onvoldoende luchtdicht, soms slecht sluitend, schrijnwerk, gecombineerd met enkele beglazing, zorgen voor comfortproblemen, specifiek inzake tocht en stralingsverliezen door de koude glasoppervlakken.Teneinde de zeer goed bewaarde homogeniteit van het begijnhof te respecteren, én optimaal conserverend op te treden naar het vaak nog goed bewaarde schrijnwerk en beglazing (waarvan de systematische vervanging een niet te verwaarlozen kost met zich mee zou brengen), werd geopteerd voor het vervaardigen van een proefopstelling met achterzetbeglazing. De vereisten daarbij waren dat het uitzicht licht moest zijn, teneinde het zicht op de historische ramen, gezien van binnenuit, te vrijwaren, en teneinde de achterzetbeglazing quasi onzichtbaar te maken indien de woningen van buiten bekeken worden. Deze lichte constructie dient evenwel ook een groot glasoppervlak te dragen, én met een niet te zware bevestiging aan de muren bevestigd worden. Daarom werd geopteerd om in de achterzetbeglazing uiteindelijk enkele beglazing te plaatsen.
Een proefopstelling van dergelijk schrijnwerk werd opgericht in de feestzaal. De prestaties van dit schrijnwerk zullen worden opgemeten en gerelateerd aan andere thermische eigenschappen van de woningen, namelijk binnenklimaat, luchtdichtheid en comfort.